Nasıl Bir Zıkkımsa!

Meşakkatli geçen bir ortaokul dönemi… Ağabeyim Zonguldak’a bağlı Kilimli İstasyonu’nda Hareket Memuru. Ben Mehmet Çelikel Lisesi’nin Orta kısmındayım. Her gün sekiz on arkadaş Ereğli Kömür İşletmeleri’nin tahsis ettiği tenteli bir kamyonla okula gidiyoruz. Günlük harçlığım 25 Kuruş. Öğle paydoslarında dört–beş arkadaş okulun yakınındaki bakkala gidiyor; 7,5 kuruşa çeyrek ekmek,12,5 kuruşa peynir, zeytin veya helva alıyoruz. Kalan 5 kuruşa da 5 adet açık satılan Birinci sigarası alıp paylaşıyoruz. Öğle yemeğinden sonra tüttürmek öyle güzel oluyordu ki… Ama  bu ne bir alışkanlık, ne bir zevkti. Bu büyümüşlüğün göstergesiydi, bir özentiydi. Ortaokul bitti. Ağabeyim Ankara Sincan İstasyonu’na atandı. Ben de Ankara Atatürk Lisesi’ne kayıt oldum. Ankara’ya gelince orta okulda günde içtiğim bir adet sigarayı da bırakmıştım. Aramıyordum artık. İçenlere de kızıyor ve karşı tarafa çok kötü bir koku salgılayan insanlardan rahatsız oluyordum. Lise arkadaşlarımdan bir kaçı sigara içiyordu. Bir gün öğle paydosunda sigara içerken gördüğüm yeni bir arkadaşın yanına yaklaştım: – “Oğlum niye içiyorsun bu zıkkımı?” diye sorduğumda – “Alışmışım abi…” diye cevap vermişti. Yalan, alışmış falan değildi, sigaraya yeni başlamış, güya bize hava atacak, çorabına sakladığı sigara  paketinden tek tek çıkarıp içiyordu. Bu arkadaş zamanla tiryaki oldu çıktı. Yıllar sonra gördüğümde günde 1,5 – 2 paket içtiğini söyledi.Kendisini kutladım…! Lise son sınıfta “ALIŞMIŞIM ABİ” başlıklı bir kompozisyon yazarak  Edebiyat Hocamız Fevziye Abdullah Tansel’den namı diğer Sıfırcı Fevziye’den sekiz almıştım. Bana göre sigara tiryakiliği bir havadır, bir görüntüdür, daha doğrusu iradesizliktir. Üzüntüden, sevinçten içmek, içki masasında veya çayla, kahveyle içmek bahanedir. Hep duyduğumuz “Bir sigara içeyim de kafam yerine gelsin” sözü de hikayedir. Hani bir fıkra vardır: Kadın hasta yatağında. Kocası yan odada oturuyor. Orta şekerli bir kahve yapıp getirmişler. Adam kahvenin yanında bir de sigara yakmış, tüttürüyor, kahve ve sigaranın verdiği zevkten arada bir de oh çekiyor. Adamın bu havası  hastaya bakan kadınlardan birinin dikkatini çekiyor ve soruyor: – Efendi karınız ağır hasta, siz burada sigara içip içip oh çekiyorsunuz, ayıp olmuyor mu? – Boş ver hanım, kahve dumansız gitmesin de; karı imansız giderse gitsin… Kahveyi fırsat bilen sigara bağımlısı adamın verdiği cevaba bakın., Bu bir fıkra ama gerçek yanı olabileceğini hiç düşünemiyorum.. Bir de sigara tiryakisi olmayan otlakçılara ne dersiniz… Bu tipler sigarayı bedava içmenin peşindedir. Cebinde çakmak taşır sigara taşımaz veya ikisi de yoktur. Ondan bundan sigara ister. Güya sigara tiryakisi imiş de sigarası kalmamış gibi. Geçenlerde bir toplantıdayız. Ara verildi dışarı çıktık. Arkadaşım titr sahibi bir bayan, gitti birisinden sigara istedi. Dedim ki: “Nasıl istedin bilmediğin kişiden?” Ne dese beğenirsiniz “Ne olmuş yani, benden isteseler ben de veririm.” “Önemli olan burada vermek değil; isteyebilmektir” dedim. Topluluklarda, konferans, sinema, tiyatro, konser aralarında hatta yollarda güzel, frapan , havalı genç kızları, bayanları  görüyorum. Çantalarından da yabancı sigara vardır, çakmak yoktur. Çantadan bir sigara çıkartıp etrafa bakarlar, bir erkeğin yakmasını beklerler. Onlara “Hanımefendi madem bu zıkkımı içiyorsun bari ateşini de yanında taşı” demek gelir içimden… Sigaraya defalarca zam yapıldı faydası yok; gene paraya kıyıp içiyorlar veya sigaranın ucuzuna dönüyorlar. Sağlık Bakanlığı tarafından sigara paketlerinin üstüne acıklı resimler konuldu. Neden konulduğunu düşünmüyorlar ve anlamak istemiyorlar. Resimleri kamufle ediyor veya kutudan çıkartıp tabakalara aktarıyorlar. Hükümet yıllar önce çok olumlu bir karar alarak toplu yerlerde, kapalı mekanlarda sigarayı yasakladı. Yurdumuzun insanı onun da çaresini buldu. Pek çok lokanta müşteri gelmiyor gerekçesi ile masalara dekoratif nar, elma veya portakal görünüşlü şişeler koydu. Daha da ileri giderek kapıya zabıtayı karşılayan gözetleyiciler yerleştirdi. Ne yapsanız boş, gene pek çok mekan duman içinde. İçmeyenler rahatsız, işletme sahibi memnun… Sağlık Bakanlığı’nın ve Üniversitelerin desteklediği sigara bıraktırma merkezleri oluştu. Her tarafa duyurular asıldı, ilanlar verildi. Televizyon ve radyo reklamları çoğaldı. Bu merkezler bitkisel maddelerle, nikotin bandı ve nikotin sakızı ile  akupunturla, ilaçla, hipnozla terapi ile ve diğer yöntemlerle sigarayı bıraktırmak için çaba  gösteriyorlar. Ama bu merkezlere başvuranların sırada beklediklerini sanmıyorum. Hatta bu merkezlerde tedavi görenlerin tekrar sigaraya başladıklarını duyuyorum. Çok yazık… Her şeyden önce sigarayı bırakmada en önemli etkenin kişinin sigarayı bırakmaya karar vermesi ve iradesi  olduğu bilinmelidir. Sigaranın emrine giren arkadaşlarıma diyorum ki: “Sigara size hükmetmesin, siz ona hükmedin, onun emrine girmeyin, içtiğiniz dolu bir paket sigarayı atın yere, ayağınızla çiğneyin, bir de ananı avradını…. diye küfür edin, olsun bitsin.. “Tamam mı, söz veriyor musunuz? Burası bir gerçek ki sigara dünyadaki her beş ölümden birinin doğrudan sorumlusudur. Kanser yaptığı bilimsel olarak kanıtlanan sigaradaki katranın yüzde 70’i akciğerlerde birikmektedir. Sigara; pıhtılaştırdığı kanın damar tıkanıklığı, kalp krizi, ani ölüm, felç ve akciğer kanserinin en önemli nedenidir. Akciğer kanseri, damar sertliği, kronik bronşit gibi pek çok hastalığı davet eden sigara; içeriğindeki karbon monoksit nedeniyle de kandaki oksijen oranının % 15 azalmasına sebep olmakta ve tiryakilerinin yarıdan fazlasını öldürmektedir.,. Bu konu ile ilgili olarak İsviçre’nin LUGANO kasabasında düzenlenen ve önde gelen 100 kanser uzmanının katıldığı Kanserle Mücadele Konferansı’nda konuşan Amerikan Kanserle Mücadele Derneği Başkanı JOHN  SEFFRİN, “Dünya tarihindeki en büyük kamu sağlığı felaketi olan sigaranın;  yarım trilyonluk tütün endüstrisine karşı önlem alınmazsa; bu yüzyılda dünya çapında 1 milyar insanı öldüreceğini söylemiştir.. Bu haber 30 Ekim 2012 tarihli pek çok gazetede büyük puntolarla yer almıştır. Lütfen bu haberi okuyun ve isterseniz siz gene o zıkkımı içmeye devam edin.