Yolunuz düşüp de eski tren garına gittiğimizde, Eskişehir yönünde sessiz, sedasız duran küçük fakat görkemli bir taş binayı görürsünüz. Yanına yaklaştığınız zaman Kurtuluş Savaşı’mızdan bir sayfanın da burada yazıldığını hissedersiniz. Bu taş yapı yıllarca direksiyon binası adıyla anılmıştır.
Sultan II. Abdülhamit zamanında Bağdat Demiryolu Hattının 1892 yılında Ankara’ya ulaşmasıyla istasyon binası olarak inşa edilmiştir.
Atatürk’ün 27 Aralık 1919 tarihinde Ankara’ya geldikten sonra önce bir süre Ziraat Mektebi’nde ikamet etmiş, daha sonra İstiklal Harbi boyunca aralıklarla bu binada yaşamıştır.
Bu bina: Cumhuriyet’in miras bıraktığı tarihi eserlerden birisidir. Atatürk’ün emrine tahsis edilen bina Millî Mücadele yıllarında karargâh ve komuta merkezi olarak kullanıldığı için “Direksiyon Binası” adını almıştır.
1920-1922 yılları arasında Kurtuluş Savaşı’nın harekât planları ile önemli iç ve dış kaynaklı kararlar bu binada alınmıştır.
Pozantı ve Adana’nın Fransızlardan kurtarılması ile ilgili olarak 21 Ekim 1921 de, yapılan anlaşmanın görüşmeleri ve imza töreni bu binada gerçekleşmiştir.
“HAKİMİYET KAYITSIZ ŞARTSIZ MİLLETİNDİR” sözü ilk kez burada dile getirilmiş, TBMM’nin açılması ile “MİLLİ EGEMENLİK VE ÇOCUK BAYRAMI” kararı burada verilmiştir.
TCDD, Ulu Önder Atatürk’ün aziz hatırasını yaşatmak amacıyla Cumhuriyet tarihinde seçkin bir yeri olan bu binayı yeniden düzenleyerek, 24 Aralık 1964 tarihinde “ATATÜRK KONUTU VE DEMİRYOLLARI MÜZESİ” adıyla halkın hizmetine açmıştır.
Kültür ve Turizm Bakanlığı denetiminde bulunan özel Müze, TCDD ve Millî Mücadele tarihini kapsayan eser ile ziyaretçilere sunulmuştur.
Giriş katı Demiryolları Müzesi olarak düzenlenen 1856 yılından günümüze kadar demiryolları adıyla ile ilgili çeşitli belgeler, hatıra madalyalar, o dönemde kullanılan ray makasları, ray örnekleri, yemekli ve yataklı vagonların gümüş servis takımları gibi eşyalar sergilenmektedir. Ayrıca Osmanlı Döneminin mühür, diploma, kimlik kartları, biletler, lokomotif plâkaları, telefon ve telgraf makineleri de ziyaretçilerin beğenisine sunulmaktadır.
Alman Demiryolları İdaresi’nin hediyesi olan buharlı lokomotif maketi, Sultan Abdülaziz’in özel vagonunda kullandığı sedef kakmalı çalışma masası ve saatleri yer almaktadır. İngilizlerin hediye ettiği altın kaplama minyatür vagon ile Atatürk’ün
Samsun-Çarşamba demiryolu hattının temel atma töreninde kullandığı kazma ve kürek müzenin en önemli eserleridir.
Ünlü ressam İbrahim Çallı’nın Kurtuluş Savaşı’nda” Kağnı Çeken Kadınlar “adlı 3×2 metre ebadındaki tablosu ve diğer tabloları da müzede sergilenmektedir. Böyle bir müzeyi gezmeniz kültürünüze çok şey katacaktır.
Gürşen SEVİNÇ