Asansör dikey olarak yük ve insan taşıyan bir araçtır. Daha yüksek ve derin binaların, tesislerin çoğalması asansörlerin kullanılmasını zorunlu kılmıştır.
Asansör(ascenseur) mekanik yükselme aracı anlamına gelen Fransızca bir kelimedir. Asansör ELİSHA GRAVES OTİS tarafından icat edilmiştir.
Asansörün güvenlik sorununu çözen, gökdelen yapılmasına imkân sağlayan ELİSHA GRAVES OTİS, model asansörün mucidi olarak tarihe geçmiştir.
Binalar yükseldikçe asansörler de gelişmiş 2 kişilik, 4 kişilik, 8 kişilik derken 15-20 kişilik modern asansörler üretilmeye başlanmıştır.
Kabin içi çok ferah ve aydınlık olsa da bazı insanlar asansör korkusu sebebiyle asansöre binememektedir. Özellikle bayanlar merdiveni tercih etmekte çıkabildikleri kadar çıkmakta sonra da pes etmektedir.
Bu husus tıbbi adıyla KLOSTROFOBİ denilen kapalı alan korkusudur.
Çocukluk döneminde veya sonradan bir olay sonunda kazanılmaktadır.
Ankara’da Kahramanlar İş Merkezi (Eski Kızılay Emek İşhanı), Türkiye Cumhuriyeti tarihinde inşa edilmiş ilk gökdelen olarak bilinmektedir.
Mimarı Enver Tokay olan 76 metre yüksekliğinde 24 katlıdır binanın inşaatına 1959 yılında başlanan ve 6-7 yıl sürmüştür. Pencereleri sabit ve açılmayan olduğundan Camları asansörlü firmalar tarafından dışardan siliniyordu.
1965 yılı Cumhuriyet Bayramı’nda kullanıma açılmıştır. Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü binasına birkaç kat ilave inşaatı sırasında Aktuarya Daire Başkanlığı ile birlikte birkaç daire, Gökdelenin 20 ve 21. katına taşınmıştır.
Bir ara Asansörlerde arıza olmuş birkaç gün katlara yürüyerek çıkılmak zorunda kalınmıştır.
Emek İşhanı’ndan sonra Ankara’da pek çok yüksek bina inşa edilmiştir. TOBB kuleleri, Sheraton, Next Nevel gibi 30-40 katlı binalar yükselmiştir.
İstanbul’da ise; İstanbul Tower, İş Bankası Kuleleri, Varyap Meridian mevcuttur.
Dünyaya baktığımızda özellikle Amerika da bulunan Özgürlük Kuleleri bizdekilerden 2-3 katı misli yükseklikte olup bunu Şanghay Kuleleri, Burç Halife, Lotte World Tower takip etmektedir.
Tüm bu çok katlı modern meskenlerin, iş merkezleri, rezidansların çoğalması hep asansörün varlığına bağlıdır. Hızları çok yüksek, kabinleri ferah ve süslü, hastanelerde oda büyüklüğünde olan asansörler çok sık görülmeye başlanmıştır.
Ben de çok katlı bir binanın 20. katında çalışıyorum. Çok değerli arkadaşım Süleyman Bozkurt birkaç ay önce beni ziyarete gelmişti. Geçenlerde gene beni aradı
“Başkanım uygun musun? Sana gelmek istiyorum” dedi.
“Buyur gel” dedim.
“18. katta idiniz değil mi?” dedi
“Hayır 20. Kat” dedim
“18 kat olması lazım, ben öyle hatırlıyorum” dedi.
Israr edince; “Ya Süleyman, madem ısrar ediyorsun, sen 18. katta in iki kat yürü” dedim, fakat hanımı bahane ederek gelmedi…
Her teknik alet ve sistemlerde olduğu gibi asansörde de yüzde 1 bile olsa bir riskin bulunduğu bir gerçektir.
Bütün binaların tek katlı yapılması mümkün olmadığına göre; asansörden vazgeçmemiz de hiçbir zaman söz konusu olmayacaktır.